ဘဏ္သူေဌး ဦးရဲေက်ာ္သူ (၁၈၃၃-၁၉၁၀)
ဘဏ္သူေဌး ဦးရဲေက်ာ္သူ (၁၈၃၃-၁၉၁၀)
အ႐ြယ္ေရာက္လွ်င္ ညီအစ္ကိုႏွစ္ဦး မိမိတို႔၏ဇာတိ ရခိုင္ျပည္နယ္၊ စစ္ေတြၿမိဳ႕သို႔ အလုပ္႐ွာရန္ ျပန္လာ ၾကသည္။ မၾကာမီ အစ္ကိုျဖစ္သူမွာ မိဘမ်ားထံ ျပန္သြား၍ တစ္ဦးတည္း စစ္ေတြ၌ ႀကံဳရာအလုပ္ကို လုပ္ ကိုင္ခ့ဲသည္။ ပထမဦးဆံုး စစ္ေတြၿမိဳ႕ ကန္ဒကာ သူေဌးႀကီး ဦးသံၿခီြ၏ ကုန္ေရာင္းေလွတြင္ ေလွထိုးသား အျဖစ္ စတင္လုပ္ကိုင္ခ့ဲသည္။ အလုပ္ကို ႐ိုး႐ိုးသားသားႏွင့္ ႀကိဳးစား႐ံုမွ်မက ၀ီရိယ႐ွိမွဳ အေျမာ္အျမင္ ႐ွိမွဳတို႔ေၾကာင့္ ေလွထိုးသား ေမာင္ရဲေက်ာ္သူကို သူေဌးႀကီး ဦးသံၿခီြက သမီးျဖစ္သူ မသံဒါျဖဴႏွင့္ လက္ထပ္ ေပးခ့ဲသည္။
လက္ထပ္ပြဲၿပီးေနာက္ ရ႐ွိေသာ မဂၤလာ လက္ဖြဲ႔ ရတနာေ႐ႊေငြမ်ားကို ေယာကၡမ၏ အလုပ္တြင္ ႐ွယ္ယာ အျဖစ္ ျပန္လည္အပ္ႏွံ၍ စီးပြားေရးကို ေဇာက္ခ်လုပ္ကိုင္ခ့ဲသည္။ သစ္လုပ္ငန္း၊ အေ႐ွ႕ပါကစၥတန္ (ယခု ဘဂၤလားေဒ့႐ွ္) မွ ေဆး႐ြက္ ေရာင္း၀ယ္ေရးလုပ္ငန္း၊ ပင္လယ္ကူး ေလွသမၺန္မ်ားမွ ျမစ္သဲ႐ွင္၀ယ္ယူမွဳ လုပ္ငန္း၊ စစ္ေတြၿမိဳ႕အနီး ေျမ႐ိုင္းမ်ား ၀ယ္ယူျမွဳပ္ႏွံမွဳလုပ္ငန္း၊ ေျမငွားလုပ္ငန္း၊ ဆန္စပါး ေရာင္း၀ယ္ေရး၊ ဗ်ဳိင္းေတာင္၊ ဗ်ဳိင္းေမႊး ေရာင္း၀ယ္ေရးလုပ္ငန္း စသည့္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ဳိးစံု လုပ္ကိုင္ခ့ဲရာ ထိုေခတ္ ထို အခါက ရခိုင္ျပည္နယ္ စစ္ေတြၿမိဳ႕၌ အခ်မ္းသာဆံုး လုပ္ငန္း႐ွင္တစ္ဦးျဖစ္ခ့ဲသည္။
ဦးရဲေက်ာ္သူသည္ ေအာက္ေျခမွ တက္လာသူ ဘ၀နာခ့ဲသူပီပီ ဆင္းရဲသား၊ ေတာင္သူ လယ္သမားမ်ား အေပၚ စာနာမွဳ႐ွိသည္။ ဆန္စပါးေရာင္း၀ယ္ေရး လုပ္ငန္းတြင္ မိုးဘရားသား၊ စတီးဘရားသား၊ ဘလုတ္ ဘရားသား စသည့္ ႏိုင္ငံျခားကုမၸဏီမ်ား၏ ေစ်းႏွိမ္မွဳကို နည္းမ်ဳိးစံုႏွင့္ ကာကြယ္၍ ရခိုင္ ေတာင္သူလယ္သ မားမ်ား မနစ္နာေစရန္ စပါးေစ်းကို ပိုမိုေပးခ့ဲသည္။ ဦးရဲေက်ာ္သူ၏ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားအနက္ စစ္ေတြ ၿမိဳ႕၌ ဖြင့္လွစ္ခ့ဲသည့္ "ဦးရဲေက်ာ္သူ အင္ကုမၸဏီလီမီတက္" လုပ္ငန္းသည္ အထင္႐ွားဆံုးျဖစ္သည္။ ဤလုပ္ ငန္းတြင္ ကုမၸဏီ႐ွယ္ယာ ပိုင္ဆိုင္သူမ်ားထံမွ အပ္ေငြႏွင့္ ထုတ္ေငြမ်ားကို ခ်က္လက္မွတ္စနစ္ သံုး၍ ေငြေခ်း ျခင္း၊ ေ႐ႊေပါင္၊ ေျမေပါင္လက္ခံျခင္းတို႔ကို ေဆာင္႐ြက္ေသာေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ပထမဦးဆံုး ဘဏ္လုပ္ ငန္းပိုင္႐ွင္ဟု သတ္မွတ္ၾကသည္။ ထိုဘဏ္လုပ္ငန္းသည္ ၁၉၁၀ ျပည့္ႏွစ္ ၀န္းက်င္တြင္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမွဳ ႐ူပီး ေငြ သိန္းတစ္ရာေက်ာ္ ႐ွိသည္။
ဦးရဲေက်ာ္သူ ကြယ္လြန္ၿပီးေနာက္ သတၱမေျမာက္သားျဖစ္သာ ဦးေ႐ႊသာသည္ ၁၉၂၄ ခုႏွစ္ ၀န္းက်င္တြင္ တရား၀င္ဘဏ္အျဖစ္ စနစ္တက် တည္ေထာင္၍ ေဆာင္႐ြက္ခ့ဲသည္။ ယင္းဘဏ္မွ "မသံဒါျဖဴအင္ ကုမၸဏီ လီမီတက္"ကို ခြဲျခား တည္ေထာင္၍ အိမ္ငွားခ၊ ေျမငွားခ ေကာက္ခံသည့္ လုပ္ငန္းမ်ားကို လုပ္ေဆာင္ခ့ဲ သည္။
ဦးရဲေက်ာ္သူ၏ ၾကြယ္၀ခ်မ္းသာမွဳ ဂုဏ္သတင္းေၾကာင့္ အိႏိၵယအစိုးရက ဖိတ္ၾကား၍ အိႏိၵယ သူေဌးမ်ားကို ခ်ီးျမွင့္သည့္ သူေဌးဘြဲ႔ႏွင့္ က်က္သေရေဆာင္ ေ႐ႊစလြယ္ရတံဆိပ္ ခ်ီးျမွင့္ခ့ဲသည္။ ၿဗိတိသွ် ျမန္မာျပည္ ေကာ္မ႐ွင္နာ၏ အႀကံေပးဘုတ္အဖြဲ႔၀င္အျဖစ္လည္း ပါ၀င္ေဆာင္႐ြက္ခ့ဲရသည္။
စီးပြားေရး ေအာင္ျမင္လာသည္ႏွင့္အမွ် ဘုရားတည္၊ ေက်ာင္းေဆာက္ အလွဴဒါနအေျမာက္အျမား ျပဳလုပ္ခ့ဲ သည္။ အထင္႐ွားဆံုးမွာ ေက်ာက္ေတာ္႐ွိ မဟာမုနိ ဘုရား သိမ္တန္ေဆာင္းေတာ္ႀကီး၊ ေၾကးဆင္းတုေတာ္ ႀကီးတို႔ ျဖစ္သည္။ ထိုစဥ္က ထင္႐ွားေသာ လယ္တီဆရာေတာ္ႀကီးကိုလည္း စစ္ေတြၿမိဳ႕သို႔ပင့္၍ တရားပြဲမ်ား က်င္းပေပးခ့ဲသည္။ လူမွဳေရးအေနျဖင့္ စစ္ေတြ ေဆး႐ံုႀကီး၌ အမ်ဳိးသမီး သားဖြားေဆာင္ ကို ေဆာက္လုပ္ လွဴဒါန္းခ့ဲသည္။ ယခုအခါ သံေက်ာင္း (သို႔) ဦးရဲေက်ာ္သူေက်ာင္းဟု အမည္တြင္ေသာ ဘုန္ႀကီးေက်ာင္းကို သက္႐ွိထင္႐ွား ရွိစဥ္ကပင္ ေဆာက္လုပ္ရန္ သစ္မ်ား၀ယ္၍ စီစဥ္ခ့ဲသည္။ ေနာင္အခါ ဖခင္ကို ရည္စူး၍ သားသမီးမ်ားက သံထည္မ်ားျဖင့္ တည္ေဆာက္ခ့ဲေသာေၾကာင့္ သံေက်ာင္းဟု အမည္တြင္ခ့ဲသည္။
ဦးရဲေက်ာ္သူႏွင့္ ေဒၚသံဒါျဖဴတို႔တြင္ သားသမီး (၁၀)ဦး ထြန္းကား၍ သား(၄)ေယာက္မွာ ထင္႐ွားသည္။ သားအႀကီးဆံုး ဦးခ်န္ထြန္းမွာ အဂၤလန္တြင္ ဥပေဒပညာသင္ၾကားခ့ဲၿပီး ဥပေဒေနာက္ဆံုးႏွစ္၌ ပထမတန္း မွ ေအာင္ျမင္ခ့ဲကာ ေနာင္အခါ ထင္႐ွားေသာ ဥပေဒပညာ႐ွင္တစ္ဦး ျဖစ္လာသည္။ ဦးခ်န္ထြန္းက့ဲသို႔ပင္ သားမ်ားျဖစ္ေသာ ဦးေ႐ႊသာ၊ ဦးေ႐ႊဘဲ၊ ဦးသာဇံ တို႔ကိုလည္း အဂၤလန္သို႔ ေစလႊတ္၍ ဥပေဒပညာမ်ား သင္ၾကားေစခ့ဲသည္။
ဦးရဲေက်ာ္သူသည္ အသက္ ၇၇ ႏွစ္အ႐ြယ္ ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၁၂၇၂ ခုႏွစ္ နယုန္လျပည့္ေက်ာ္ (၁၃) ရက္ အဂၤါေန႔ နံနက္ (၈)နာရီတြင္ ကြယ္လြန္ခ့ဲသည္။ ကြယ္လြန္ခ်ိန္တြင္ သားသမီးမ်ားအတြက္ အေမြအျဖစ္ ႐ူပီး ေငြ သိန္း ၇၀ မွ် က်န္ရစ္ခ့ဲသည္။
ေမာင္ေဇယ်ာ ေရးသားေသာ ျမန္မာလူေက်ာ္ ၁၀၀ (ပထမအုပ္) မွ-
Subscribe to:
Post Comments (Atom)
No comments:
Post a Comment